
Marsiho-Prouvènço, Capitalo de l’esport 2017... mai lèu, mai aut, mai fouart !
Marsiho, Capitalo de l’esport ! N’en vaqui uno que comto ! Fau dire que se l’agrado tant qu'acò l’esport à la ciéuta fouceienco, s’apren au mens à seis óurigino gregalo, que sa civilisacien drudo si pòu pas dessepara dei Jues Oulimpi neissu au siècle VIIIèime av. J.-C.. Es ensinto, qu’aquéstou titre – qu’es uno proumiero en Franço – si capito d’èstre coumo uno counsacracien ! Fèn dounc la vòuto d'un empèri espourtiéu vertadié souto la capo dóu soulèu de Prouvènço, emé quàuqueis eisèmple de marco.
Pèr coumença, lei dous esport lei mai liga à la vilo, lou baloun e la petanco. Quand vias que l’O.M. (1899) es lou segound clube francés lou mai encian e que Marsiho es la patrìo de Zizou coumo la dei supourtaire lei mai afouga de Franço, parlo soulet que si v’ameritè bèn de li basti lou segound estàdi lou pus grandaras de l’eisagone, Orange Vélodrome. Qu sarié dounc estouna que Marsiho – que, de-bouon, degun li fa pòu – fouguèsse estado tengudo pèr la capitalo franceso dóu baloun, visto coumo talo à l’estrangié, e acò despui un brave moumen ? De soun coustat, la petanco es vengudo pau à cha pau lou 7èime esport lou mai pratica en clube dóu despartamen (11èime rèng naciounau). Vui, chasque estiéu, li tène sa bouono plaço quand si debano lou councours de petanco lou pu gros dóu mounde : lou "Mondial, La Marseillaise à Pétanque" (15 000 jugaire, 20 nacien, 5 jour, toui lei despartamen francés, vo quàsi)... bèn talamen qu'uno candidaturo deis óuficialo fouguè mandado au Coumitat Oulimpi pèr que l'aguèsse ei J.O. de 2024 uno nouvello disciplino : l’Esport Bocho (la petanco, la bocho lieneso, la Raffa Volo) !
Puei, pèr parla deis esport aquati (nadàgi, water-polo) e pèr douna un eisèmple d’un ròdou astra pèr entrina leis espourtiéu de l’Uropo touto : lou C.N.M. (Ciéucle dei Nadaire de Marsiho). Despui 1921, si li vis au m3, coumo l'a gaire d’endré coumo acò, de champioun de nadàgi (de Bernard à Lacourt vo Gilot en passant pèr Manaudou). E soun equipo de Water-polo rèsto l’uno dei mai bouleguejarello de noueste bouon vièi countinènt (34 edicien dóu champiounat de Franço d'elèi, 10 Coupo de Franço, 1 Coupo de la Ligo, 39 Coupo d'Uropo) !
Enfin, e acò si saup gaire, – l’aguèsse un raport em’aquéu Mounde dóu silènci de Cousteau –, Marsiho recato despuei 1955 sus lei quèi de Port-Vièi, lou sèti naciounau de la F.F.E.S.S.M., qu'es la Federacien Franceso d’Estùdi e d’Esport Souto-Marin. Aquelo d’aquito es vui l’ourganisme majourau de nado souto-aigo en Franço emé mai de 150 000 licencia, 2 500 Clube, 6 000 mounitour e peraqui 70 000 brevet remés chasque an... Pèr clava, e pèr sagela dins lou maubre coumo soun estaca lei Prouvençau à l’esport, citaren l’obro famoue emai resplendènto de l’estatuaire prouvençau Pèire Puget, lou Milon de Crotono, un atlèto de trìo de la Grèço antico ! Si n’en pòu vèire sa rapresentacien au musèu dóu Louvre à Paris vo bèn… soun retipe sus lou cours d'Estiene-d'Orves de Marsiho ... D'uno capitalo à l'autro, zóu, bouleguen-si !
Jan-Miquèu TURC
Proufessour certifica de lingo prouvençalo
(Acadèmi de-z-Ais-Marsiho)