
Es en 1923 qu’aquéu conte fuguè publica pèr lou proumié cop en voulume en edicioun de lùssi. Soun raconte courtet venié pausa li foundamento tematico qu’anavon mena lis àutri gràndi proso camarguenco coume La Bèstio dóu Vacarés, La Sóuvagino, La Caraco vo L’Antifo emai Jaquet lou Gaiard. Nouvè gardian bouleguè dounc la questioun dóu gardian fàci à si treboulimen que se podon pas dessepara de la soulitudo impausado pèr soun mestié en meme tèms que soun identita emai lou sèns de sa vido…
Cade estiéu, e despièi trento an deja, lou Matre, eros de Nouvè gardian, baiavo en bouvino li fèsto di vilage de Prouvènço. Mai emé l'ivèr, retroubavo lou silènci d’uno vido alunchado dis ome, en liame dre emé lou mounde sauvage. Aquéu sèr-d’aqui de Nouvè, esperavo soun oste, lou baile dóu Pèbre, vengu lou vèire justamen de matin alor qu’èro en bousco d’uno vaco esmarado. Mai lou vesènt toujour pas arriba, lou gardian finiguè pèr manja tout soulet, « coume uno bèstio ». Emé l'aigo-ardènt s'endourmiguè e coumencè de pantaia qu’un jouvènt, vesti coume un pastre, lou venguè querre pèr lou mena luen de sa cabano, au mitan di genebrié. Aqui, lou gardian aurié destria la grùpi e, tout alentour, si vesin li mai proche recampa pèr aquelo niue pas coume lis autro. Mai, se creiguè alor, tout en charrant emé Sant Jóusè, de « revèire si pàuri mort » emai de se remembra soun enfanço e sa jouinesso perdudo. Mai quouro lou baile dóu Pèbre arribè enfin, lou sounge dóu Matre, tout « empega coumo uno rosso » , prenguè fin. De dela la tramo siéuno d’un conte de Nouvè, Nouvè gardian boutè sus lou pountin la questioun de l’ome fàci à soun passat à-n-éu, fàci à-n-un autre se-meme pantaia lou tèms d’uno niue gaire coumuno, la vihado de Caleno : dins soun biais « tradiciounau » meravihous emai magi, se vèi pouncheja l'esperiènci d'un crèbo-cor e d'uno manco founso. Es de remarco aqui que la vihado de Nouvè de noste gardian, dins lou biais qu’es siéu, se regalo d’un gros soupa asata, emé lou manja dóu terraire, e noun dins la versioun tradiciounalo « maigro ». Verai, vous cousinejo catigot, verdau, muge... Mai qu s’enchau !
Es à Meirarguo dins li Bouco-dóu-Rose que noste « Kipling prouvençau » nasquè en 1874, autour famous de La Bèstio dóu Vacarès (1926) revirado dins de lengo estrangiero coume l’inglès, lou gregau, l’alemand o lou poulounés ! Es bonodi uno adoulescènci proun prouvençalo emai forço literàri que Jóusè d’Arbaud rescountrè à l’epoco de L’Aiòli en Avignoun lou Prèmi Nobel de literaturo avenidou e que trevè dóu tèms de sis estùdi de dre à-z-Ais li jouìnis autour francés. Frederi Mistral lou counsiderara mai tard coume l’uno di plumo demié li mai remirablo de la reneissènço literàri prouvençalo de l’epoco. E nautre de i’apoundre, l’un di ràris escrivan prouvençau d’èstre esta edita à Paris, pecaire ! Pièi, coume pèr soun ami Baroncelli, venguè l’esperiènci camarguenco, emai siguèsse estado pas tant longo – quàuquis annado, pas mai. Après un brave tèms counsacra pèr sougna uno tuberculòsi, dins lis Aup, lou pouèto revenguè à-z-Ais ounte visquè fin qu’à sa mort en 1950, discret emai frejas, envirouna de l’amiracioun di mitan post-mistralen. Vint an de tèms beilejè la revisto Le Feu. Sourtiguè de sa retirado sestiano pèr de ceremounié de biòu, pas mai. Bèn mai que Baroncelli éu-meme, sachè counjuga l’aparamen di tradicioun camarguenco em’un patrioutisme prouvençau afourti, un brigoun aristoucrati. Elegi Majourau dóu Felibrige – Cigalo di Jardin – en 1919, d’Arbaud fuguè capitàni de la Counfrarié di gardian de 1935 à 1936. Se maridè en 1946 em’Ivouno Recours de Barjòu dins Var ounte sara enterra quatre an après dins un toumbèu dessina pèr soun ami lou Counservatour dóu Museon Granet, Louei Malbos, evoucant li sarcoufage dis Aliscamp d'Arle. Lou noum de Jóusè d'Arbaud es esta douna à-n-uno moulounado de carriero, e mant un licèu e coulège porton soun noum coume à Barjòu, Seloun e Veisoun-la-Roumano.